ketonen en ketose
Wat zijn ketonen?
Je lichaam verbruikt brandstof (energie) om te functioneren. Het omzetten van energie
uit voeding kan op twee manieren. Enerzijds kan de energie worden gehaald uit koolhydraten (glucose). Hiervoor moet insuline worden aangemaakt zodat de glucose in
je cellen kan komen en de cellen deze kunnen omzetten in energie. Anderzijds kan de energie uit vetverbranding komen. Vet wordt dan in de lever omgezet in ketonen die rechtstreeks in de cel kunnen gaan. Hiervoor is geen insuline nodig, de energie is direct bruikbaar. Ketonen zijn als brandstof interessant omdat ze een dubbele hoeveelheid energie leveren in vergelijking tot glucose. Ook zijn ketonen een veel schonere brandstof; er ontstaat minder afval in het lichaam.
Wanneer wij als baby geboren worden zijn we in principe in ketose. Dit betekent dat baby’s hun energie uit vetten/ketonen halen. Je lichaam heeft van nature een voorkeur voor ketonen als brandstof voor zijn cellen. Baby’s blijven in ketose zolang er borstvoeding gegeven wordt, omdat moedermelk een hoog vetpercentage heeft. Vet is dus een uitstekende energiebron. Zodra een baby de Westerse koolhydraatrijke voeding krijgt schakelt het vanzelf over van vetverbranding naar suikerverbranding. Op zich is dit geen probleem, omdat ons lichaam kan schakelen tussen vet-, en suikerverbranding.
Door onze Westerse leefstijl met de continue hoge inname van koolhydraten is het proces van overschakelen tussen glucose- of ketonen verbranding ernstig verstoord geraakt of zelfs stop gezet. We zijn voornamelijk suikerverbranders geworden. Ons lichaam vraagt voortdurend om meer koolhydraten en de overschotten hiervan worden omgezet in vet. De insulinespiegels blijven hoog waardoor vet niet kan worden verbrand. Je hebt geen of weinig energie en zodra je hebt gegeten volgt er een dip. Je wordt moe, voelt je duf, kunt je slecht concentreren en gaat daarom weer eten. Je wilt wel, maar het lijkt of je wordt tegengewerkt door je brein die continue om eten roept.
In Ketose vraagt je lichaam niet meer om koolhydraten!
Ben je eenmaal in ketose dan vraagt je lichaam niet meer om koolhydraten. En wat is dat een fijn gevoel! Een ketogeen voedingspatroon kan hiervoor zorgen. Het bestaat uit ongeveer 70% vetten, 25% eiwitten en 5% koolhydraten. Na een tijdje schakelt je lichaam over op de vetverbranding en ontstaan er ketonen; je bent dan in ketose.
Vanuit de media is het gevaar van een vetrijk dieet behoorlijk sterk neergezet, waardoor veel mensen het ketogene dieet niet durven te gaan gebruiken. Als je echter kijkt naar volkeren die al 100-en jaren op een hoog vetrijk dieet zitten, dan weet je dat het absoluut niet nodig is om je daar zorgen over te maken.
Er zijn drie soorten ketonen die door het lichaam gebruikt kunnen worden als energiebron:
- Acetoacetaat (AcAc)
- Bèta-hydroxybutaanzuur (BHB)
- Aceton (Aceton is een bijproduct van de afbraak van acetoacetaat)
Deze ketonen komen vrij bij de verbranding van vetten en dienen ieder voor verschillende doeleinden. Ook kan je ze op verschillende manieren meten. Zo kun je bijvoorbeeld BHB meten met een vingerprik-bloedmeter, AcAc met een urine strip en Aceton met een ademanalyse-apparaat. Ik vind de meest betrouwbare methode de bloedmeter. Deze kan je online aanschaffen maar is niet strikt noodzakelijk.
Je bent in ketose als je ketonen meet tussen de 0.5 mmol/l en 7 mmol/l. Voor een optimale ververbranding zit je goed tussen de 1.5 mmol/l en 3 mmol/l.
Webinar over ketonen en keto lifestyle
Wil je meer weten, volg dan een van onze wekelijkse online webinars. We gaan in op wat ketonen zijn, waarom ze goed zijn voor ons, hoe je in ketose kunt komen en wat een ketogeen dieet is.
Momenteel zijn er webinars op dinsdag om 19 uur, vrijdag en zondag om 11 uur.
